ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΥΑΝΗ ΑΚΤΗ ΤΗΣ ΝΟΤΙΑΣ ΓΑΛΛΙΑΣ
Όσο παράξενο και αν ακούγεται, η Νότια Γαλλία και ιδιαίτερα η Κυανή Ακτή και η προέκταση της μέχρι το Μονακό διαπνέεται από μια ελληνικότητα που αιχμαλωτίζει τον επισκέπτη τόσο ως προς το φυσικό της τοπίο όσο και ως προς τα τοπωνύμια που φέρουν ελληνικές καταλήξεις.
Τοπωνύμια όπως η Νίκαια, το Μονακό(Μονόικος)μαρτυρούν την ελληνική επιρροή στην περιοχή η οποία συνοδεύεται και από την ενεργό παρουσία Ελλήνων που έχουν εγκατασταθεί ως γνήσιοι συνεχιστές των Φωκαέων προγόνων τους. Σε ένα τέτοιο πολιτισμικό περιβάλλον η διατήρηση της εθνικής συνείδησης καθίσταται αναγκαία ενώ η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και η εξοικείωση με όλες τις εκφάνσεις του ελληνικού πολιτισμού συμβάλλει τα μέγιστα προς αυτή την κατεύθυνση.
Πρωταρχικό ρόλο στο έργο αυτό έχει αναλάβει εδώ και πολλά χρόνια το Ελληνικό Σχολείο Νίκαιας-Καννών-Μονακό. Άοκνοι πρεσβευτές του Ελληνισμού αποτελούν οι εκπαιδευτικοί που μεταλαμπαδεύουν τις γνώσεις και το πάθος τους για το ελληνικό μεγαλείο στους ολοένα αυξανόμενους απογόνους των Ελλήνων αλλά και στους γηγενείς Γάλλους. Με ιδιαίτερο σεβασμό αξίζει κάποιος να σταθεί στην αδιάλειπτη παρουσία ,εδώ και 24 χρόνια, του ενός εκπαιδευτικού και συγκεκριμένα του Πρωτοπρεσβύτερου Σελινιωτάκη Μιχαήλ, αφού εκτός από την εκπαιδευτική του ιδιότητα επιτελεί και χρέη ιερέως στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος της Νίκαιας τονώνοντας και διατηρώντας αναλλοίωτη τη θρησκευτική ταυτότητα των Ελλήνων κατοίκων της περιοχής.
Ως η ετέρα των δύο εκπαιδευτικών του Ελληνικού Σχολείου με ιδιαίτερη τιμή και υπερηφάνεια οφείλω να καταγράψω το εκπαιδευτικό έργο που πραγματοποιείται και να υπογραμμίσω την αμέριστη συμπαράσταση των γονέων που παρακινούν τα παιδιά τους να έρχονται στο σχολείο. Ο ολοένα αυξανόμενος αριθμός των παιδιών που φοιτούν οδήγησε στην επέκταση του Σχολείου στις Κάννες και στο Μονακό ώστε να διευκολυνθούν οι ελληνικές οικογένειες στις προαναφερθείσες περιοχές. Τα παιδιά αυτά προέρχονται από οικογένειες είτε με τους δύο γονείς Έλληνες είτε με έναν από τους δύο Έλληνα ή Γάλλο αντίστοιχα. Η βασική τους εκπαίδευση είναι γαλλόφωνη και το ωρολόγιο τους πρόγραμμα αρκετά πιεστικό και με διάρκεια μέχρι νωρίς το απόγευμα.Μέσα σε αυτές τις συνθήκες θεωρούμε αξιοσημείωτη την προσπάθεια των παιδιών να παρακολουθούν το Ελληνικό Σχολείο κάθε Σάββατο ή Τετάρτη και να «επιβαρύνονται» με μια επιπλέον ημέρα σχολείου σε σύγκριση με τους άλλους συμμαθητές τους αλλά και την θυσία των γονέων που παραχωρούν ιδιαίτερα το Σάββατο τους ώστε τα παιδιά να μην στερηθούν το μάθημα τους.
Ωστόσο μας δίνει μεγάλη χαρά να βλέπουμε τα παιδιά του Δημοτικού, Γυμνασίου με τη γλυκιά τρυφερότητα της νεανικής τους αθωότητας και το διάπλατο χαμόγελο να μας λένε «Καλημέρα» και να περιμένουν με λαχτάρα να ακούσουν κάτι καινούργιο.Με τα πολύχρωμα μολύβια και τετράδια τους αδημονούν να μας δείξουν τις εργασίες τους και να επιβραβευθούν για ό,τι έκαναν πάντα με την ενθάρρυνση μας. Συνάμα αποτελεί βαρύ καθήκον δικό μας δηλ.των εκπαιδευτικών να καταφέρουμε μέσα σε 4-5 ώρες να τους εξοικειώσουμε με τη γλώσσα, την ιστορία, τη γεωγραφία του τόπου μας ,τα τραγούδια, τα έθιμα και οτιδήποτε θα γεμίσει την ψυχή και την καρδιά τους από το ελληνικό «θαύμα». Με διάπλατα μάτια ανοίγουν τα βιβλία ειδικά σχεδιασμένα για τους Έλληνες μαθητές του εξωτερικού, γράφουν και διαβάζουν ελληνικά και εμείς πάντα ζητάμε να μας μιλάνε ελληνικά. Με την χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών που διαθέτει το Ελληνικό Σχολείο, το διδακτικό έργο γίνεται πιο ενδιαφέρον αφού μέσα από την περιήγηση στο Διαδίκτυο οι μαθητές μας «βλέπουν» ιστοσελίδες σχετικές με εκθέματα Ελληνικών Μουσείων και ευαισθητοποιούνται ώστε να παρακινήσουν τους γονείς τους να τους πάνε να τα δουν από κοντά όποτε επισκέπτονται την Ελλάδα. Ταυτόχρονα η εκμάθηση της γλώσσας γίνεται πιο ελκυστική αφού η διδασκαλία είναι πιο συστηματοποιημένη μέσω συγκεκριμένου ηλεκτρονικού εκπαιδευτικού προγράμματος ώστε τα παιδιά με εικόνες και ήχους εξοικειώνονται με τον πλούτο της ελληνικής και αφομοιώνουν με ευχάριστο τρόπο. Οι μεγαλύτεροι μαθητές εκπονούν εκπαιδευτικά προγράμματα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής συνεργασίας ενώ έρχονται σε επαφή με άλλα ελληνικά σχολεία τα οποία μας έχουν τιμήσει με την παρουσία τους. Τα παιδιά του Γυμνασίου και Λυκείου ενθαρρύνονται να συμμετέχουν στις Εξετάσεις Ελληνομάθειας του Υπουργείου Παιδείας που διοργανώνονται από το Πανεπιστήμιο Aix-en-Provence δίνοντας τους την δυνατότητα να έχουν ένα αναγνωρισμένο πτυχίο γνώσης Ελληνικών καθιστώντας την εκμάθηση τους απαραίτητη ενώ η απόκτηση του σε κάθε διαφορετικό επίπεδο επιβραβεύει τους κόπους τους δικούς τους των γονέων και των δασκάλων τους.
Ιδιαίτερη συγκίνηση προκαλεί η παρουσία των μαθητών στις σχολικές γιορτές της 28ης Οκτωβρίου και της 25ης Μαρτίου όπου φορώντας τις παραδοσιακές στολές και με καμάρι δίπλα στην Ελληνική σημαία απαγγέλλουν ποιήματα, κάνουν θεατρικές παραστάσεις, τραγουδούν και κάνουν περήφανους τους γονείς τους αλλά και τους δασκάλους τους. Πάντα ρωτάνε να μάθουν για εκείνες τις εποχές αλλά και κάθε ιστορικό γεγονός και έτσι επιβεβαιώνουν γιατί είναι προνόμιο να είναι Έλληνες στην ψυχή και στη συνείδηση. Ταυτόχρονα όμως σε όλες αυτές τις εκδηλώσεις καλούν και τους Γάλλους συμμαθητές τους που εντυπωσιάζονται και επιθυμούν να γνωρίσουν την ελληνική κουλτούρα και έτσι μεταφέρεται το «άρωμα Ελλάδας» παντού.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σταθώ με σεβασμό και καμάρι στους άλλους μαθητές του Ελληνικού Σχολείου που θέλησαν να γίνουν κοινωνοί του Ελληνικού πολιτισμού μαγεμένοι από το άρωμα του. Ένας μεγάλος αριθμός ενηλίκων μαθητών γεμίζει με την παρουσία του τις τάξεις του σχολείου σε διαφορετικά επίπεδα(αρχάριοι, προχωρημένοι) και με μεράκι μαθαίνει ελληνικά και καθώς εξελίσσεται η εκπαίδευση του μελετά ελληνική λογοτεχνία με πάθος αξιοζήλευτο ακόμα και από τους ίδιους τους Έλληνες. Οι μαθητές αυτοί είναι είτε Γάλλοι υπήκοοι με ελληνικές ρίζες που επιθυμούν να γνωρίσουν τη γλώσσα των προγόνων τους (όπως χαρακτηριστικά μου λένε: το νιώθουν στα γονίδια τους να γνωρίσουν οτιδήποτε ελληνικό) είτε Γάλλοι πολίτες που θαυμάζουν την Ελλάδα και διαθέτουν τον πολύτιμο τους χρόνο να έρθουν στα μαθήματα μας. Ταυτόχρονα διαπιστώνουν ότι ένας μεγάλος αριθμός λέξεων της γλώσσας τους έχει ελληνική ρίζα γεγονός που αποδεικνύει την μοναδικότητα της ελληνικής γλώσσας και της αέναης παρουσίας της μέσα στο χρόνο. Ιδιαίτερη συγκίνηση με διακατέχει όταν βλέπω σεβάσμιους ανθρώπους να γράφουν ασκήσεις με λαχτάρα σαν μικροί μαθητές, να κρατάνε σημειώσεις ακόμα και να γράφουν ορθογραφία.
Ακόμα πιο έντονα είναι τα συναισθήματα όταν τους παρουσιάζονται τα ποιήματα του Ελύτη, Καβάφη, Ρίτσου, Σεφέρη, Παλαμά, Δημουλά, Σολωμού και προσπαθούν να εμβαθύνουν στη σκέψη του γράφοντος , να ανιχνεύσουν την ποιητική τους τέχνη αλλά και να προβληματιστούν μέσα από τον μεστό λόγο των αξιόλογων δημιουργών. Στον πεζό λόγο εντυπωσιάζονται από τη σκέψη του Καζαντζάκη, τη θρησκευτικότητα του Παπαδιαμάντη, την εκφραστική μαρτυρία του Βενέζη, την αυθεντικότητα του Φώτη Κόντογλου, τον ρεαλισμό του Καραγάτση, την σκωπτική απλότητα του Σαμαράκη, την καταιγιστική ειλικρίνεια του Μακρυγιάννη, τά ηθογραφικά διηγήματα του Καρκαβίτσα αλλά και από την διαχρονικότητα των δημοτικών τραγουδιών και τον πλούτο του Ερωτόκριτου. Συμμετέχουν στις γιορτές του σχολείου, απαγγέλλουν ποιήματα με μια θεατρικότητα που συγκλονίζει και αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση ακόμα και για τους πιο νέους μαθητές μας ενώ αγγίζουν όλους με την αφοσίωση τους στην εκμάθηση της ελληνικής: τρανή απόδειξη αποτελεί η συμμετοχή του τμήματος αρχαρίων ενηλίκων μαθητών σε σχολική γιορτή της 25ης Μαρτίου καθώς απήγγειλαν χωρία από τον «Θούριο» του Ρήγα και εξέπληξαν ευχάριστα με την καθαρότητα του λόγου τους.
Η ελληνική γλώσσα είναι η μόνη της οποίας υπάρχουν γραπτά μνημεία από τη δεύτερη χιλιετία π.Χ μέχρι σήμερα και αυτό της προσδίδει μια ανεπανάληπτη ιστορική προοπτική και ένα λεξιλογικό πλούτο απαράμιλλο. Αυτό αποδεικνύει τα λεγόμενα του Fr. Bacon για το πώς τα γραπτά μνημεία μπόρεσαν και μπορούν να υπερνικήσουν το χρόνο καλύτερα από τα μνημεία της δύναμης και της εξουσίας. Αυτό ακριβώς καθιστά ακόμα πιο βαρύ το καθήκον των εκπαιδευτικών σε κάθε γωνιά του κόσμου ώστε η ελληνική γλώσσα να διατηρήσει τον δυναμισμό της μέσα από την καλαίσθητη χρήση της και την ευσυνείδητη διδασκαλία της.Ας είναι αρωγοί στο έργο μας τα λόγια του Οδυσσέα Ελύτη:
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα-πρώτα Δόξα Σοι!
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου με τα πρώτα λόγια του Ύμνου!
Ελληνικό Σχολείο Νίκαιας-Κυανής Ακτής-Μονακό